去痘印用什么药膏
Bu m?qal?ni vikil??dirm?k laz?md?r. |
Bu m?qal?d?ki m?lumatlar?n yoxlan?la bilm?si ü?ün ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var. |
?slam |
---|
?slamda iman |
Allah • Allah?n varl??? v? t?kliyi • M?l?kl?r • Müq?dd?s kitablar • M?h?mm?d pey??mb?r v? dig?r pey??mb?rl?r • ?mam?t • Axir?t • K?lmeyi-??had?t |
Firuiddin |
Namaz • Z?kat • Xüms • Oruc • H?cc |
?slamda xüsusi günl?r |
Bes?t bayram? • Ramazan bayram? • Qurban bayram? • Q?dir-Xum |
Quran |
Sünni • H?dis • T?s?vvüf · Fiqh • K?lam • ??ri?t |
?slam tarixi |
?hli-Beyt • S?hab? • ?i?lik • Sünnilik • Xaricilik • D?rd x?lif? • ?mam?t • M?h?mm?d |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
?mam?t (?r?b. ????? ?māma; ing. Imamah) — ?slam dininin ?i? qanad?nda q?bul edil?n dini r?hb?rlik v? siyasi idar? üsulu. ?mam?t dü?ünc?si ?slamda siyasi r?hb?rliyin yaln?z M?h?mm?d pey??mb?rin ail? davam??s? olan imamlara aid oldu?unu q?bul edir. ?i?liyin 12-imam v? ?smayili t?riq?tl?ri is? imamlar?n ?hl ?l-Beyt (pey??mb?r ail?sinin) üzvl?ri oldu?u ü?ün qeyri adi biliy?, m?sumlu?a v? aliliy? malik oldu?una inan?r [1].
?mam?t ?r?b s?zü olub, r?hb?rlik m?nas?n? da??y?r. Dini terminologiyada is? "?mam?t" s?zü bel? izah edilir: "?mam?t, pey??mb?r cani?inliyi olub, dini v? düny?vi i?l?rd? xalqa r?hb?rlik etm?k v? onlar? ziyanl? v? az??n i?l?rd?n ??kindirib do?ru yola d?v?t etm?k dem?kdir. Ham?n?n da bel? bir imama tabe olmas? vacib v? z?ruri say?l?r".
?hli-beyt m?kt?bin? g?r? imam?tin bir ne?? xüsusiyy?ti vard?r ki, onlar?n b?zisi a?a??dak?lardan ibar?tdir:
1-?mam?n Allah t?r?find?n t?yin olunmas?:
Sünnil?rd?n f?rqli olaraq ?i?l?r imam?n se?kil?r (müs?lmanlar icmas?) yolu il? deyil, m?hz Allah t?r?find?n t?yin edilm?sin? ?qid? b?sl?yir.[2]
2-?mam?n ilahi bilikl?r? yiy?l?nm?si:
H?zr?t pey??mb?r s?ll?llahu ?l?yhi v? Alihi v? s?ll?m ilahi bilikl?r? malik oldu?u kimi, ondan sonra g?l?n ümm?t r?hb?ri d? ilahi m?nb?l?rl? rabit?li v? xalq?n ?n bilicisi olmal?d?r.
3-?mam?n m?sum olmas?:
H?zr?t Pey??mb?rin günah v? s?hvl?rd?n m?'sum olmas? z?ruri oldu?u kimi, xalqa r?hb?rlik ed?n imam?n da m?'sum olmas? vacibdir. ?ks t?qdird?, xalq?n az??nl??a ??kilib hiday?t yolundan k?narla?mas? kimi ac? n?tic?l?r ver? bil?r. N?tic?d? is? insanlar?n hiday?ti ü?ün g?nd?rilmi? din v? ??ri?t t?hrif olub, ?z d?y?rini itir?r.
4-?mam?n ?dal?tli olmas?:
Xalq?n ?slam dininin d?'v?t etdiyi qanunlara riay?t edib, c?miyy?td? ?dal?ti b?rpa etm?si, ?dal?tsiz imam?n r?hb?rliyi il? mümkün deyildir.
5-?mam?n xalqdan t?m?nnas?z olmas?:
?lahi pey??mb?rl?r ?z v?zif?l?rinin ?v?zind? xalqdan bir ?ey ist?m?dikl?ri kimi, onlar?n ard?c?llar? olan imamlar da ?z r?hb?rliyi ü?ün xalqdan he? bir ?ey ist?m?m?li v? ?z ilahi risal?tini t?m?nnas?z olaraq yerin? yetirm?lidir.
?mam?n t?yin olunmas?
[redakt? | vikim?tni redakt? et]?slam ümm?ti ü?ün r?hb?rin laz?ml??? ?ox ayd?n v? a?kar bir m?s?l?dir. Lakin ?sas m?s?l? müs?lman mill?tl?ri ü?ün r?hb?rin kim t?r?find?n t?'yin olunmas?d?r ki, bu haqda müs?lmanlar aras?nda iki n?v ?qid? m?vcuddur.
Onlardan biri ?hli-sünn?t qarda?lar?m?za aiddir ki, onlar islam ümm?ti ü?ün r?hb?rin (x?lif?nin) se?kil?r v? ?ura vasit?sil? t?yin olunmas?n?n t?r?fdar?d?r.
Dig?r ?qid? is? ?hli-beyt m?kt?bi ard?c?llar?na aiddir ki, onlar ümm?t ü?ün r?hb?rin yaln?z Allah t?r?find?n t?yin olunmas?n? q?bul edir v? m?hz bu yolu a??l v? m?ntiq? uy?un hesab edirdil?r.
Bu m?kt?bin ?qid?sin? g?r? xalq t?r?find?n se?ilmi? r?hb?r yaln?z bir s?ra zahiri i?l?ri idar? ed? bil?r v? xalq?n ilahi r?hb?rliyi he? vaxt ?ura v? se?ki vasit?sil? t?yin ola bilm?z.
?ünki bel? bir üslubun t?tbiqi, bir s?ra xo?ag?lm?z i?l?rin yaranmas? v? son d?r?c? h?yati olan v?zif?nin t?sadüfi ??xsl?rin ?lin? dü?m?sin? s?b?b ola bil?r. M?s?l?n; xalq aras?nda b?yük m?ns?b sahibi olanlar, var-d?vl?t v? qüdr?t sahibl?ri ?ox asanl?qla bu ilahi r?hb?rliyi ?l? ke?irib, xalq? v? islam ümm?tini Allah?n dediyi kimi deyil, ?z ist?yi v? n?z?ri il? idar? ed? bil?rl?r.
Bu is? ?slam ??ri?ti v? ümm?ti ü?ün ?n b?yük t?hlük?dir.
Bunu da qeyd etm?k laz?md?r ki, ?m?vi v? Abbasi xilaf?tl?ri zaman? uzun müdd?tli bir siyas?t n?tic?sind? xilaf?t v? ilahi r?h?brlik m?s?l?si sü'ni ??kild? d?yi?dirilmi?, ?v?zind? is? pad?ahl?q, varislik v? düny?vilik ?sas?nda h?km ed?n h?kum?tl?r? g?tirilmi?dir.
?mam?t v? r?hb?rlik m?s?l?si, h?qiq?td? ?slam pey??mb?ri H?zr?t M?h?mm?d s?ll?llahu ?l?yhi v? Alihi v? s?ll?min ümm?t üz?rind? olan ilahi r?hb?rliyinin davam?d?r. H?zr?t Pey??mb?rin (s) is? xalq t?r?find?n deyil, yaln?z Allah t?r?find?n bu mühüm i? ü?ün t?'yin olunmas? ham?ya ayd?nd?r.
Unutmaq olmaz ki, ?slam ümm?ti ü?ün r?hb?rin ?ura v? se?kil?r vasit?sil? deyil, m?hz Allah t?r?find?n t?'yin olunmas?, m?ntiql? uy?un g?l?n bir ?qid?dir.
?lahi r?hb?rin v?zif?l?ri
[redakt? | vikim?tni redakt? et]?slam pey??mb?ri H?zr?t M?h?mm?d s?ll?llahu ?leyhi v? Alihi v? s?ll?min cani?ini olan ilahi r?hb?rl?rin bir ne?? v?zif?si vard?r ki, onlar a?a??dak?lardan ibar?tdir:
1-Qurani-K?rimin m?nalar?n? xalq ü?ün ayd?nla?d?r?b onlara aid olan m?s?l?l?ri izah etm?k;
2-Dini h?kml?ri xalqa ?atd?r?b, b?yan etm?k;
3-ümm?t aras?nda etiqadi az??nl???n qar??s?n? almaq;
4-?z s?zl?ri v? r?ftar? il? c?miyy?ti islah etm?k v? t?rbiy?l?ndirm?k;
5-C?miyy?td? t?hlük?sizlik, ?min?manl?q v? ?dal?ti yaratmaq;
6-Dü?m?nl?r qar??s?nda islam?n s?rh?d, s?rv?t v? varl???n? müdafi? etm?k;
G?rdüyünüz kimi h?r hans? bir ilahi r?hb?rin boynunda bel? a??r v?zif?l?r vard?r. Bu v?zif?l?rin ?hd?sind?n g?l?n ??xsi, yaln?z Allah-taala t?'yin ed? bil?r v? adi camaat bel? bir ??xsi tan?y?b onu ?zü ü?ün imam se?? bilm?z.
Qeyd etdiyimiz v?zif?l?r ilk n?vb?d? H?zr?t Pey??mb?rin (s) ?hd?sind? olmu? v? o h?zr?td?n sonra is? ilahi r?hb?rl?r? (imamlara) tap??r?lm??d?r. Lakin h?zr?t pey??mb?rimizin ayr? bir v?zif?si d? var idi ki, o v?zif? imamlara aid deyildir.
H?zr?t Pey??mb?rin istisna olan bu v?zif?si v?hy yolu il? Allah g?st?ri?l?rini al?b ümm?t? ?atd?rmaq v? ba?qa s?zl? des?k, Allah izni il? qanunvericilik ixtiyar?na malik olmas? idi. ?lahi r?hb?rl?r? (imamlara) is? v?hy olunmaz v? yeni bir ??ri?t g?nd?rilm?z.
?stinadlar
[redakt? | vikim?tni redakt? et]- ↑ Nasr, S.V.R. The Shia Revival: How Conflicts Within Islam Will Shape the Future. Norton. 2006. 28. ISBN 0393062112, 9780393062113.[?lü ke?id]
- ↑ B?q?r? sur?si, 124-cü ay?: (Ya R?sulum!) Yad?na sal ki, ?brahimi ?z R?bbi bir ne?? s?zl? (b?zi ?mrl?ri il?) imtahana ??kdiyi zaman o, (Allah?n ?mrl?rini) tamamil? yerin? yetirdi. (Bel? olduqda Allah ona:) "S?ni insanlara imam (dini r?hb?r, ba???) t?yin ed?c?y?m", -dedi. (?brahim is?:) "N?slimd?n nec??" – dey? soru?du. (Allah onun cavab?nda:) "(S?nin n?slind?n olan) zal?mlar m?nim ?hdim? (imaml???ma) nail olmazlar", -buyurdu. /V. M?mm?d?liyev v? Z. Bünyadov t?rcüm?si