陈紫函戴向宇古堡婚礼 新郎表白钱归你管
Hollivud | |
---|---|
![]() | |
34°05′54″ ?m. e. 118°19′36″ q. u.HGYO | |
?lk? | |
Tarixi v? co?rafiyas? | |
Sah?si |
|
M?rk?zin hündürlüyü | 108 m[2] |
Saat qur?a?? | |
?halisi | |
?halisi |
|
R?q?msal identifikatorlar | |
Po?t indeksi | 90027, 90028, 90029, 90038, 90046, 90068 |
![]() |

Hollivud (ing. Hollywood; holly — pirkal, wood — me??) — AB?-nin Kaliforniya ?tat?n?n Los-Anceles ??h?rind? rayon. 1913-1915-ci ill?rd?n AB? kino s?nayesinin m?rk?zin? ("x?yallar fabriki") ?evrilmi?dir. 1920-ci ill?rd?n indiy?d?k f?aliyy?t g?st?r?n "Metro-Goldwyn-Mayer", "20th Century Fox", "Paramount Pictures", "Warner Brothers", "Columbia Pictures" v? s. kino ?irk?tl?ri burada t??kil edilmi?dir. AB? kinematoqrafiyas?n?n ba?l?ca xüsusiyy?tl?ri Hollivudda formala?m??d?r. Hollivudda müxt?lif ill?rd? Qriffit, ?arli ?aplin, ?troheym, Vidor, Ford, Uayler, Kapra kimi m??hur s?n?tkarlar f?aliyy?t g?st?rmi?l?r.
?nki?af m?rh?l?l?ri
[redakt? | vikim?tni redakt? et]ümumilikd? Hollivud adland?r?lan AB? kinematoqrafiyas? XX ?srin ?vv?ll?rind?n ba?layaraq bütün dünya kinematoqrafiyas?na ?sasl? ??kild? t?sir etmi?dir. AB? kinematoqrafiyas?n?n tarixi 4 ?sas m?rh?l?y? b?lünür;
- S?ssiz film d?vrü
- Klassik Hollivud kinematoqrafiyas?
- Yeni Hollivud
- Müasir d?vr
Fransas?z Lumier qarda?lar?n?n müasir kinematoqrafiyan?n ?sas?n? qoyumalar? il? ??hr?t qazanmalar?na baxmayaraq, yeni yaranan s?nayed? tezlikl? ?sas qüvv?y? ?evril?n m?hz AB? kinematoqrafiyas? olmu?dur. 1920-ci ill?rd?n ba?layaraq Amerika kino s?nayesi dig?r ?lk?l?rl? müqayis?d? daha ?ox g?lir ?ld? etmi?dir.
Hollivudun yüks?li?i
[redakt? | vikim?tni redakt? et]1910-cu ilin ?vv?lind? rejissor D.U Qriffit Bioqraf ?irk?ti t?r?find?n Blan? Svit, Lilian Qi?, Meri Pikford, Lionel Barrimor v? ba?qalar?ndan ibar?t aktyor truppas? il? ?lk?nin q?rb sahill?rin? g?nd?rildi. Onlar Los-Ancelesin m?rk?zind?ki Corciya kü??sinin yax?nl???nda bo? ?razid? film ??kili?in? ba?lad?lar. Daha sonra Qriffit indiy? q?d?r Hollivudda ??kilmi? ?n q?dim film olan “Q?dim Kaliforniyada” filmini ??kdi. Qriffit aylarla orada qald? v? Nyu-Yorka geri d?n?n? q?d?r bir ne?? film ??kdi. Qriffitin Hollivuddak? u?urlar? bar?d? e?itdikd?n sonra, 1913-cü ild? bir ?ox kinematoqraf kino istehsal?nda patent hüququna sahib olan Tomas Edison t?r?find?n t?tbiq edil?n rüsumlardan xilas olmaq ü?ün q?rb? üz tutdu. Birinci Dünya müharib?sin? q?d?r filml?r Amerikan?n müxt?lif ??h?rl?rind? ??kilirdi, lakin C?nubi Kaliforniyada s?naye inki?af etdiyin? g?r? kinematoqraflar oraya can at?rd?lar. Onlar? buraya bütün il boyu a??q havada ??kili?l?r aparma?a imkan ver?n mülayim hava ??raiti v? gün?? i???? v? orada m?vcud olan t?bii m?nz?r?l?r c?lb edirdi. Bu sah?nin yeni oldu?u 20-ci ?srin ?vv?ll?rind? bir ?ox y?hudi mühacir AB? film s?nayesind? i? tapd?. Onlar Nikolodiyan adlanan teatr]vitrinl?rind? q?sametrajl? film s?rgisi il? yeni yaranm?? biznesd? ?z brendl?rini yarada bildil?r. Bir ne?? il ?rzind? Samuel Qoldvin, Vilyam Foks, Karl Laeml, Adolf Zukor, Luiz B. Meyer v? Uorner Qarda?lar? (Harri, Albert, Samuel v? Cek) kimi iddial? ??xsl?r bu sah?d? istehsala ba?lad?lar. Tezlikl? onlar kinostudiya adlanan yeni n?v mü?sis?l?rin r?hb?rl?ri oldular. Birinci dünya müharib?sind?n sonra Avropadan Alfred Hi?kok, Friz Lanq, Jan Renoir kimi rejissorlar v? Rudolf Valentino, Marlen Ditrix, Ronald Kolman v? ?arlz Boyer kimi aktyorlar bura g?ldil?r. Onlar 20-ci ?srin ?n sür?tl? inki?af ed?n s?nayesini formala?d?rmaq ü?ün yerli aktyorlarla birl??dil?r. H?min aktyorlar s?sli filml?rin yarad?lmas?ndan sonra Q?rb? c?lb olunmu?dular.
Kinofilml?rin m??hur oldu?u 1940-ci ill?rin ortalar?nda kinostudiyalar bir il ?rzind? h?ft?d? 90 milyon Amerikan t?r?find?n izl?n?n t?xmin?n 400 film ??kirdil?r. 1920-ci ill?rin sonunda Hollivud filml?rind? s?sd?n d? geni? istifad? olunurdu. S?sli filml?rin m?nfi c?h?ti s?n?t? s?ssiz film d?vründ? ba?layan aktyorlar?n, ?sas?n, ya pis s?sl?ri oldu?una, ya da ?z s?zl?rini xat?rlaya bilm?dikl?rin? g?r? g?zl?nilm?d?n i?d?n ??xar?lmalar? idi. Bununla yana?? 1922-ci ild? Amerikal? siyas?t?i Uill H. Heys siyas?ti atd? v? Amerika Kinofilm Distribüterl?ri Assosasiyas? (AKDA) adlanan kinostudiyan?n ?sas?n? qoydu. T??kilat 1945-ci ild? Heysin istefa verm?sind?n sonra Amerika Kinofilm d?rn?yin? ?evrildi. S?sli filml?rin ??kildiyi ilk vaxtlarda Amerika studiyalar? ?z s?sli filml?rinin xarici dilli bazarlarda v? h?tta ingilis dilinin dig?r dialektl?rind? dan??an insanlar aras?nda q?bul edilm?diyini mü?yy?n etdil?r. Sinxronla?d?rma texnologiyas? dublyaj ü?ün h?l? d? ?ox sad? idi. Bu m?s?l?nin h?ll yollar?ndan biri Hollivud filml?rinin paralel olaraq xarici dild? olan versiyalar?n?n yarad?lmas? idi. Ba?qa ?lk?l?rd?n olan i?siz aktyorlar, dramaturqlar v? fotogeniya yar???n?n qalibl?ri se?ilir v? ingilis dilind? olan film?rin paralel versiyalar?n?n ??kildiyi Hollivuda g?tirilirdil?r. Filml?rin xarici dild? olan versiyalar? daha az büdc?y? malik olur v? xarici dild? dan??mayan rejissorlar t?r?find?n gec?l?r ??kilirdi. ?spandilli hey?tin t?rkibin? Luiz Bunyuel, Enrike Xardiel, Ponsela, Xavier Kuqat, Eqdar Nevill kimi aktyorlar daxil idi. A?a??da veril?n s?b?bl?r? g?r? bel? filml?r n?z?rd? tutulan bazarlarda el? d? u?ur qazana bilm?dil?r:
A?a?? büdc? g?z qaba??nda idi, bir ?ox teatr aktyorunun ?vv?lc?d?n kino sah?sind? t?crüb?l?ri yox idi, xarici aksentl?rin qar??mas? tama?a??lar ü?ün yad idi, b?zi bazarlarda s?s t?hcizatl? teatrlar yox idi. Buna baxmayaraq, "Drakula"n?n ispan variant? kimi b?zi filml?r orjinal? il? müqayis?d? daha ?ox b?y?nilirdi. 1930-cu ill?rin ortalar?na q?d?r sinxronla?d?rma dublyaji asanla?d?rmaq ü?ün kifay?t q?d?r inki?af etmi?di.
Hollivudun Q?z?l d?vrü (1920-ci ill?rin sonu -1960-c? ill?rin ?vv?li)
[redakt? | vikim?tni redakt? et]Amerika kinematoqrafiyas?nda s?ssiz film d?vrünün ba?a ?atd??? 1920-ci ill?rin sonundan 1960-c? ill?rin ?vv?ll?rin? q?d?r davam etmi? Hollivudun Q?z?l d?vrü ?rzind? Hollivud studiyalar?nda minl?rl? film ??kildi. 1927-ci ild? "Caz ifa??s?" (The Jazz Singer) filminin ??kilm?si Q?z?l d?vrün ba?lan??c? oldu.
Studiya sistemi
Kino istehsal? h?l? d? biznes olaraq qal?rd? v? kinofilm ?irk?tl?ri studiya sistemi il? f?aliyy?t g?st?r?r?k pul qazan?rd?lar. ?ks?r studiyalar?n t?rkibind? aktyorlar, yaz???lar, prodüserl?r, rejissorlar v? texniki i??il?r kimi maa?la i?l?y?n minl?rl? insan olurdu. Onlar Q?rb v? dig?r irimiqyasl? m?d?niyy?t filml?rinin ??kili?i ü?ün C?nubi Kaliforniyada bo? bir ?razini ya al?r ya da icar?y? g?türürdül?r.
Studiya sisteminin z?ifl?m?si (1940-c? ill?rin sonu)
Studiya sistemi v? Hollivudun q?z?l d?vrü 1940-c? ill?rin sonunda inki?af etmi? 2 qüvv?y? m??lub oldu;
- Film istehsal?n? v? onlar?n s?rgil?rini bir birind?n ay?ran federal antihisar f?aliyy?ti
- Televiziyan?n k??fi
1988-ci ild? Volt Disney ?ks?r studiyalar?n maraqs?z filml?r buraxd??? bir d?vrd? "A?b?niz v? yeddi c?rtdan" filmini ??kdi v? o, tezlikl? bu m?vzuda ??kilmi? ?n ?ox g?lir g?tir?n film oldu. "A?b?niz v? yeddi c?rtdan" studiyada ?al??an he? bir aktyoru ekranda g?st?rm?y?n müst?qil ??kild? istehsal olunmu? cizgi filmi idi.
T?siri: Daha az filml?r, daha ?ox f?rdi büdc?l?r
H?m?inin orta hesabl? büdc?nin sür?tl? qalxmas?na g?r? il ?rzind? istehsal edil?n filml?rin say? artd?. H?min d?vrd? studiyalar televiziyan?n ver? bilm?y?c?yi z?vqü verm?yi qar??lar?na m?qs?d qoymu?dular. Studiyalar h?m?inin ?z film kitabxanalar?n?n bir hiss?sini televizyaya satmalar? ü?ün dig?r ?irk?tl?r? satma?a ba?lad?lar. 1949-cu il? q?d?r is? bütün film studiyalar? teatrlar?n mülkiyy?t hüququndan imtina etmi?dil?r. H?m?inin televiziya Amerikal?lar?n günd?lik ?yl?nc?l?rind? film s?nayesinin hegemonlu?una son qoydu?una g?r? Hollivudun Q?z?l d?vrünün t?n?zzülünd? mü?yy?n rol oynam??d?. Buna baxmayaraq, film s?nayesi 1950-ci ill?rd? uzun müdd?tli h?kum?t senzuras? z?ifl?diyin? g?r? g?l?c?k ü?ün b?zi imkanlar qazana bildi.
Yeni Hollivud v? Klassik d?vrd?n sonrak? kinematoqrafiya
[redakt? | vikim?tni redakt? et]Klassik d?vrd?n sonrak? kinematoqrafiya Yeni Hollivudda hekay? n?ql etm? metodlar?n?n d?yi?dirilm?sidir. Klassik d?vrd?n sonrak? hekay? n?ql etm? filml?rinin k?kl?ri qorxu filml?ri “S?b?bsiz üsyan” (Rebel Without a Cause - 1955) v? Alfred Hi?kokun sars?d?c? hekay? n?ql etm? filmi "Psixo" (Psycho) dayan?r. Yeni Hollivud 1960-c? ill?rd? Avropada inki?af etmi? metodlar? ?yr?nmi?, film t?hsili alm?? yeni rejissor n?slinin yaranmas? d?vrüdür. 1967-ci ild? ??kilmi? "Bonni v? Klayd" (Bonnie and Clyde) filmi AB? kinematoqrafiyas?nda geril?m? il? yana?? g?l?c?kd? bilet kassalar?nda yeni n?sil filml?rin u?ur qazana bil?c?yinin ba?lan??c?n? qoydu. Frensis Ford Koppola, Corc Lukas, Martin Skorseze v? Uiliam Fridkin kimi kinorejissorlar kino tarixin? ?saslanan filml?r ??km?y? ba?lad?lar v? m?vcud janr v? metodlar? inki?af etdirdil?r. 1970-ci ill?rin ?vv?ll?rind? onlar?n filml?ri h?m t?nqid?il?r t?r?find?n b?y?nildi, h?m d? ticari u?ur qazand?. "Bonni v? Klayd" v? "?hlikef insan" kimi ilk yeni Hollivud filml?ri ?xlaqs?z q?hr?manlar?n, seksuall?q v? zorak?l???n art?r?lmas? il? nisb?t?n a?a?? büdc?li i?l?r idil?r. Buna baxmayaraq, müasir blokbasterl?rin (rekord q?rm?? filml?r) inki?af?na k?m?k ed?n v? studiyalar? b?yük hitl?r istehsal etm?k ü?ün ?al??ma?a m?cbur ed?n Fridkinin "?eytan" (The Exorcist), Kopollan?n "Xa? atas?" (The Godfather) v? "Qiyam?t" (Apocalypse Now), Skorsezenin "Taksi sürücüsü" (Taxi Driver) v? Lukas?n "Amerikan qraffiti" (American Graffiti) v? "Ulduz müharib?l?ri" (Star Wars) kimi filml?r b?yük u?ur qazanm??d?rlar. Bu g?nc rejissorlar?n getdikc? ?z ist?kl?rin? uy?un h?r?k?t etm?si d? i?? yaramad?. Onlar tez-tez c?dv?ld?n v? büdc?d?n k?nara ??x?r bel?likl? d? ya ?zl?rini, ya da studiyan? müflis edirdil?r. Buna ?n yax?? 3 nümun? Kapollan?n "Qiyam?t" v? "Yax?n biri" (One from the Heart) v? xüsusil? d? Maykl Siminonun "C?nn?tin qap?s?" (Heaven's Gate) filml?ridir. Buna baxmayaraq, "Qiyam?t" filmi ona qoyulan pulu do?rultdu v? Kann kinofestival?nda Q?z?l palma mükafat?n?n qalibi oldu v? ?ah ?s?ri olaraq ??hr?t qazand?.
Müasir kinematoqrafiya
[redakt? | vikim?tni redakt? et]1950-ci ill?rd?n sonra m?ht???m poemalar?n ?sas?nda filml?rin ??kilm?si getdikc? m??hurla?m??d?r. O vaxtdan b?ri Amerika filml?ri iki kateqoriyaya b?lünür: Blokbasterl?r v? müst?qil filml?r.
Blokbasterl?r
Studiyalar diqq?tini g?lir ?ld? etm?k ü?ün h?r il h?dsiz d?r?c?d? bahal? filml?r buraxma?a y?n?ltmi?dil?r. Bel? filml?r h?r biri xeyli pula ba?a g?l?n m?nz?r?, güclü aktyorlar v? istehsalat d?y?rin? ?saslan?rd?. Blokbasterl?r, ?sas?n, m??hur aktyor v? geni? tama?a?? kütl?si c?lb etm?k ü?ün kütl?vi reklamdan as?l?d?r. U?urlu blokbasterl?r ona s?rf olunan d?y?r geri qazanmaq v? ?oxlu g?lir ?ld? etm?k ü?ün kifay?t q?d?r ?ox tama?a?? c?lb edir. Bel? filml?r ciddi u?ursuzluq riski da??y?rlar v? ?ks?r studiyalar il ?rzind? h?m yüks?k, h?m d? a?a?? n?tic? ?ld? ed?n blokbasterl?r burax?rlar. Bu d?vrd?n olan rekord q?rm?? filml?r? "G?l?c?y? d?nü?" (Back to the Future), "Beverli Hillz polisi" (Beverly Hills Cop), "Alt?nc? hiss" (The Sixth Sense), "Titanik" (Titanic), "Ya??? adam" (Rain Man), "Ya??l mil" (The Green Mile), "Ulduz müharib?l?ri: Birinci m?rh?l? - Fantom t?hlük?si" (Star Wars: Episode I – The Phantom Menace), "Nyu-York ??b?k?l?ri", "Ke?mi?i olmayan adam" (The Man Without a Past) daxildir. Bu ??kild? ??kil?n filml?rd? ad?t?n aktyorluq bax?m?ndan yüks?k pe??karl?q qabiliyy?ti, rejissorluq, ssenaristlik v? filml? ba?l? olan dig?r detallara xüsusi diqq?t yetirilir v? yarad?c?l?q v? yeni?iliy? ?saslan?r.
Müst?qil filml?r
Müst?qil filml?r? ayr?lan az büdc?y? g?r? u?ursuzluq zaman? cuzi itkil?r olsa bel?, u?ur qazand?qlar? zaman ona ??kil?n x?rcd?n daha ?ox g?lir ?ld? edirl?r. Müst?qil Amerika kinematoqrafiyas? 1980-ci ill?rin sonu v? 1990-c? ill?rin ?vv?ll?rind? Spayk Li, Stiven Soderberq, Kevin Smit v? Kventin Tarantinonun daxil oldu?u dig?r yeni n?sil kinematoqraflar?n uy?un olaraq "Do?runu se?" (Do the Right Thing), "Seks, yalanlar v? videolent" (Sex, Lies, and Videotape), "Kargüzar??lar" (Clerks) v? "Rezervuar itl?ri" (Reservoir Dogs) filml?rinin ??kilm?si il? canlanm??d?. Rejissorluq, ssenari, montaj v? dig?r c?h?tl?rin? g?r? bu filml?r yenilik?i v? ?sas?n Hollivud filml?rinin müqavil?l?rin? ziddiyy?t t??kil etm?k v? ona uymamaqla f?rql?nirl?r. Bundan ?lav?, onlar?n ?h?miyy?tli maliyy? u?urlar? v? m??hur m?d?niyy?t? ke?idi müst?qil filml?rin ticari qabiliyy?tini b?rpa etdi. O vaxtdan b?ri müst?qil film s?nayesi Amerika kinematoqrafiyas?nda daha t?sirli olmu?dur. ?sas studiyalar?n ?ks?riyy?ti bu sah?d? ox?ar filml?r istehsal etm?k ü?ün inki?af ed?n filiallar t?r?find?n maliy?l??dirilibl?r. 21-ci ?srin ?vv?ll?rind? ?sas film bazarlar?nda az olan film n?vl?ri indi Amerika bilet kassalar?nda ?n ?ox sat?lan filml?r? ?evrilib. Bura "Oturan p?l?ng, gizl?n?n ?jdaha" (Crouching Tiger, Hidden Dragon) v? "Q?hr?man" (Hero) kimi xarici dild? olan filml?r v? "M?ni b?yüt", "?mperatorun yürü?ü" v? s. kimi s?n?dli filml?r daxildir.
Xarici istinadlar
[redakt? | vikim?tni redakt? et]- Столица американской киноиндустрии сменила свой облик (ФОТОЛЕНТА)
- Hollivudun ??kill?ri Arxivl??dirilib 2025-08-14 at the Wayback Machine
- Holliv üzr? b?l?d?ilik